Wycena firmy – jako niezbędny element raportu Due dilligence
Raport due dilligence to sprawozdanie o stanie firmy, występujących zagrożeniach, mocnych stronach oraz perspektywach rozwoju. Opracowanie zawiera: analizę stanu prawnego, organizacyjnego, wartość posiadanego majątku oraz prognozę finansową wraz z danymi za minione okresy rozliczeniowe. Rola rzeczoznawcy majątkowego polega na wycenie wartości środków trwałych tj maszyn i urządzeń, środków transportu, wycenie posiadanych nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Pamiętać należy, że dane prezentowane przez księgowość firmy ujmują wyłącznie wartość księgową na dzień wyceny a nie jej aktualną wartość rynkową, którą ustala rzeczoznawca majątkowy. Wycenę wartości firmy przeprowadzić można różnymi podejściami i metodami, w zależności od wielkości, rodzaju wycenianego przedsiębiorstwa i jego aktualnego standingu. Do podstawowych podejść należą: podejście dochodowe dla jednostek , które generują zysk, podejście porównawcze dla spółek notowanych na giełdzie, metoda skorygowanych aktywów netto dla spółek posiadających duże aktywa lecz wypracowują niewielki zysk.
Podejście dochodowe: metoda zdyskontowanych zysków
Opiera się na założeniu, że przedsiębiorstwo jest dobrem, którego wartość zależy od korzyści finansowych, jakie przyniesie ono właścicielowi w przyszłości. O wartości przedsiębiorstwa stanowi zaktualizowana na moment wyceny wartość przewidywanego zysku operacyjnego po opodatkowaniu ( NOPAT ) oraz koszt kapitału (WACC ), i jest ona obliczana w oparciu o poniższą zależność:
WR = =
Gdzie:
Re = koszt kapitału własnego
Rd = koszt długu
E/V = procentowy udział kapitału własnego
D/V = procentowy udział długu
Tc = podatek dochodowy dla firm
Podejście porównawcze: metoda porównań rynkowych
Polega na porównaniu przedsiębiorstwa będącego przedmiotem wyceny, z przedsiębiorstwami podobnymi, które były przedmiotem obrotu rynkowego i dla których znane są ceny transakcyjne oraz podstawowe mierniki ekonomiczno – finansowe tzw. mnożniki. Mnożnik przedstawia stosunek ceny, jaką inwestorzy płacą za jedną akcję danej firmy, do odpowiedniej wielkości ekonomicznej przypadającej na tę akcję i informuje o tym, ile złotych inwestorzy są skłonni zapłacić za jedną złotówkę danej wielkości ekonomicznej – np. za jedną złotówkę zysku netto. Wartość mnożnika cenowego wyznacza się dzieląc kapitalizację rynkową danej spółki (suma wartości rynkowej wszystkich istniejących akcji) przez daną wielkość ekonomiczną z rachunku zysku i strat lub bilansu. Przyjmując do dalszych obliczeń zysk netto, wzór na obliczenie wartości firmy w podejściu porównawczym przyjmie postać:
WR = E *
Gdzie:
E = wolumen zysku netto
P = jednostkowa cena akcji
E = zysk przypadający na jedną akcję
Podejście majątkowe: metoda skorygowanych aktywów netto, której podstawowym złożeniem jest że, przedsiębiorstwo jest warte tyle ile stanowi wartość jej składników majątkowych pomniejszonych o pozostałe do spłaty zobowiązania.
Kalkulacja wartości skorygowanych aktywów netto polega na:
- Oszacowaniu wartości rynkowej wszystkich składników majątku przedsiębiorstwa posiadanych na dzień wyceny, głównie środków trwałych w tym wycenie nieruchomości oraz ustaleniu kwoty należności, a także co szczególnie istotne posiadanych należności nieściągalnych.
- Ustaleniu wartości rynkowej istniejących na dzień wyceny zobowiązań wycenianego przedsiębiorstwa.
- Ustaleniu skorygowanej wartości aktywów netto przez określenie różnicy pomiędzy wartością rynkową aktywów a wartością rynkową zobowiązań.
O ile omówione powyżej metody nie wymagają posiadania uprawnień rzeczoznawcy majątkowego, o tyle w podejściu majątkowym wskazane jest aby przynajmniej wycenę nieruchomości przeprowadziła osoba posiadająca takie uprawnienia.
Na koniec uwaga: podstawowe zasady wyceny określa standard: Ogólne Zasady Wyceny Przedsiębiorstw, wchodzący w skład Krajowych Standardów Wyceny Specjalistycznych, wydanych przez Polską Federację Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych.
